Chữ cổ (古) mang nghĩa là cổ xưa, xưa cũ, còn chữ phong (風) nghĩa là phong tục, nhưng ngoài ra còn thể hiểu là cơn gió,... Như vậy, cổ phong mang nghĩa là những phong tục, những nét đẹp xưa. Theo từ điển Nguyễn Quốc Hùng, "cổ phong" có nghĩa là "nếp sống tốt đẹp của người xưa".[1]

Trong các ghi chép cổ

Bảo Ninh Sùng Phúc tự bi - 保寧崇福寺碑 (Lý Thừa Ân)

[...] 乃考古風有翼，守一存心[...][2]

Phiên âm Hán Việt: "nãi khảo cổ phong hữu dực, thủ nhất tồn tâm"

Dịch nghĩa: "khảo lại nếp xưa có chỗ đáng tin, thì tạc dạ ghi lòng nào bỏ."

Đông A sơn lộ hành - 東阿山路行 (Nguyễn Du)

丘陵處處留前代，桑柘家家近古風。[3]

Phiên âm Hán Việt:

Khâu lăng xứ xứ lưu tiền đại,

Tang chá gia gia cận cổ phong.

Dịch nghĩa:

Nơi nơi gò đống lưu dấu triều đại trước

Nhà nhà trồng các loại dâu gần với lề lối xưa

Lưu tặng Quỳnh Lưu nhiếp doãn - 留贈瓊瑠攝尹 (Vũ Phạm Khải)

斯州醇秀古風存。[4]

Phiên âm Hán Việt: Tư châu thuần tú cổ phong tồn.

Dịch nghĩa: Châu này thuần hậu, phong tục cổ vẫn còn.

Khái niệm cổ phong ngày nay

Cụm từ cổ phong được phổ biến tại Việt Nam khi các nhóm cổ phong Việt[5][6] được lập ra nhằm "tìm hiểu về văn hoá cổ Việt Nam và có mong ước tái hiện lại văn vật của nước Việt xưa một cách chuẩn xác nhất."[7] Cổ phong đi kèm với hoạt động nghiên cứu cổ phong và tái hiện cổ phong. Hoạt động nghiên cứu cổ phong bao gồm "nghiên cứu chuyên sâu từ phong tục, tập quán, tín ngưỡng đến hoa văn" cổ.[8] Bên cạnh các hội nhóm mang tính tự phát, một số doanh nghiệp sử dụng kết quả nghiên cứu cổ phong cũng được thành lập, nhằm khai thác, đưa vốn cổ vào thời trang, điện ảnh, hội họa, âm nhạc, game, truyện tranh, ẩm thực…[6][9][10] Bên cạnh đó, các dự án phỏng dựng cổ phong càng ngày càng được quan tâm, đặc biệt là các dự án về trang phục cổ Việt Nam.[9][11]